Socialisme en de kijker

Feb 28, 2015
‘Za Marksa’ (‘Voor Marx’). Regisseur: Svetlana Baskova
‘Za Marksa’ (‘Voor Marx’). Regisseur: Svetlana Baskova

Het hedendaagse Russische denkbeeld kleurt weer socialistisch rood, maar deze keer bewust en vrijwillig, zonder de invloed van propaganda.

Wie droomt toch niet van een maatschappij gefocust op zichzelf, op de noden van zijn leden? Aan een goede familiale zorg op een politiek niveau? Niets mis daarmee. We willen allemaal een vrije toegang hebben tot goede scholen, dokters en pensioenen. Daar gaat het nu over in Rusland, waar de werkelijkheid niet meer te verdragen is door de dramatische politieke en economische veranderingen in de jongste twintig jaar. De cultuur weigert ook steeds vaker ironie en satire en wil tot een serieuze discussie komen van de maatschappelijke problematiek, in tegenstelling tot de absurde routine.

De film ‘Za Marksa’ (‘Voor Marx’) gebruikt bewust de stijl van een Sovjet arbeidsdrama. Kunstmatig klinkende en overbodig theatrale dialogen worden elke minuut van de film aangevuld met de pijnlijke zin en geven ook een extra nadruk op de tragikomische aspecten van de situatie. De akelige kapitalistische vijand uit de oude propaganda wordt opeens reëel in ‘bevrijd’ Rusland, maar komt niet van het buitenland: de nieuwe miljonairs en werkgevers met criminele achtergrond spelen nu de meedogenloze Russische roulette met het leven van hun eigen landgenoten.


Dolgaja stjastlivaja jhizn’ (‘Lang gelukkig leven’), regisseur Boris Chlebnikov

‘Dolgaja stjastlivaja jhizn’ (‘Lang gelukkig leven’) zet een jonge ondernemer ook voor een oneerlijke keuze van de moderne realiteit: een compensatie aanvaarden en verhuizen van de net opgerichte boerderij naar de stad of in het dorp blijven en in zijn eentje verder vechten voor de toekomst van zijn en werknemers.

De Russische filmkunst vindt zich opnieuw in een revolutionair gesprek met de kijker. En het is een stem die niet aangenaam is te horen, maar verdient toch de aandacht, want hij stelt vragen en zoekt zelf de antwoorden op het eeuwige Russische raadsel ‘Wat te doen?’.


© Tatler

Olga Shakina, filmkritiek, krant ‘Vedomosti’
‘Deze filmen zijn zwaar beladen met sociale boodschappen. Het lot van een arbeider in Rusland is vandaag even tragisch in de industrie als in de landbouw. De boer uit ‘Lang gelukkig leven’ verpest zijn leven door dood geld te weigeren en de levende grond te willen sparen. De arbeider uit ‘Voor Marx’ gaat in de problemen omdat hij vecht voor zijn rechten op een veilige en regelmatig betaalde job. Industriële productie is vandaag schadelijk voor de gezondheid en soms gevaarlijk voor het leven. Niet te zeggen dat wie produceert, niet in staat is zijn eigen product te kopen door de armoede. Zo schieten allebei verhalen als een echt marxistisch horror-doublet’.

Ekaterina Verhees

Vorig artikel Filosoof uit het bos
Volgend artikel Sovjet Nintendo

Maart 2024

Ons steunen

Deel je Trakteer ons op een 
Spasibo bestaat zonder geld, maar niet zonder inspanning. Vind je een artikel leuk? Doneer voor een vrijwilligersvergoeding van je favoriete auteur. Elke cent telt!