Ik heb al een paar keer ervaren dat mensen gewoon zonder gène “voorsteken”. Als je dichter tegen je voorganger aansluit, vermindert dit voorsteken. Hoe dichter je aansluit, hoe meer je wordt gevraagd of je in de rij staat aan te schuiven. De rijen zijn hier dikwijls grillig. In plaats van de vraag of je ook aanschuift, wordt dus soms ook de alternatieve vraag gesteld wie de laatste in de rij is. Eens de volgorde duidelijk is, wordt deze gerespecteerd. Die ene keer dat anderen mij – de buitenlander die het toch niet goed begrijpt – probeerden voor te steken, werden ze teruggefloten door andere Russen.
Waar je ook in de rij aanschuift, best kan je geen afstand van een halve meter of meer laten. Nee, je moet onmiddellijk tegen je voorganger aansluiten of aanschuren. Nog beter is zijdelings aanleunend en meekijkend ongeduldig staan trappelen. Ook als het om “gevoelige” aangelegenheden gaat. Een voorval van een paar weken terug. In de post stond een oud mevrouwtje voor mij aan te schuiven en een man van mijn leeftijd ging naast haar staan. Ik dacht dat het haar zoon of schoonzoon was. Ik zag hoe hij alles aandachtig volgde, ook toen ze een paar duizend roebel kreeg. Mijn verbazing was groot toen ik merkte dat zij wegging en hij bleef staan. Toen hij aan zijn transactie begon, begreep ik dat hij ook nog eens was “voorgestoken”. Een beer van een vent, dus besloot ik moedig te zwijgen.
Geen plastic bakken om het brood binnen te brengen. Kartonnen dozen, duidelijk de sporen dragend van veelvuldig gebruik, zijn toch net zo handig? Eens in de winkel wordt brood per brood met de blote hand vanuit de doos in het houten rek gelegd. Kartonnen dozen die je die ene keer te veel gebruikt, scheuren voor het oog van de klanten middendoor. De broden belanden op de vuile vloer. Ze worden voorlopig (?) op een andere stapel gelegd. Wanneer het mijn beurt is en ik één brood vraag, is het plots belangrijk dat de verkoopster dit niet aanraakt. Een snel binnenste buiten gedraaid plastic zakje wordt een hygiënische handschoen. Onmiddellijk nadien wordt het wederom binnenste buiten gedraaide zakje een hygiënische verpakking. Dit plastic-zakje-trucje is wijd verspreid. Waar ook ik verse producten koop, steeds wordt dit trucje toegepast.
In elke stad vind je een centrale markt: tal van kraampjes – de meeste verkopen voedingswaren – die het hele jaar door in een grote gemeenschappelijke hal zijn opgesteld. Buiten rondom de centrale markt verzamelen zich andere kraampjes met een heel divers aanbod.
De centrale markt is niet de enige markt. Een andere typische opbouw van een markt bestaat uit een rits containers. De grotere in deze soort vormen een waar containerdorp.
Tekst en foto’s: Lieven Vandenhole
