MOSKOU - “Ik ben erg blij dat ik weer thuis ben.” Erving Botaka-Yoboma tekende vorige week vrijdag een contract voor een seizoen bij Torpedo Moskou en keerde daarmee terug bij de club waar hij was opgegroeid en nog altijd fan van is. “Torpedo zit in mijn hart. Ik ga vechten voor de club en zal proberen om mijn beste spel te spelen. Het belangrijkste is dat de fans mij accepteren, want het geloof in een voetballer en in een elftal is heel belangrijk. Niemand in het leven is immers immuun voor fouten en mislukkingen”, vertelde Botaka-Yoboma op de clubwebsite.
De negentienjarige centrale verdediger leek zich met die woorden enigszins te verontschuldigen voor de gevoelige overstap die hij vorig jaar zomer maakte. Hij ruilde Solyaris toen in voor Kazanka, nota bene een van de grootste rivalen van Torpedo Moskou. Torpedo eindigde het afgelopen seizoen op de zesde plaats in de Tweede Divisie West, terwijl stadsgenoot Kazanka finishte als derde. Enkel de kampioen promoveert naar de Football National League (FNL), het tweede niveau van de Russische voetbalpiramide.
Botaka-Yoboma voegde eraan toe dat hij vurig hoopt kampioen te worden met Torpedo: “We moeten een team zijn, want we moeten de FNL zien te bereiken. Een geweldige club als Torpedo moet daartoe in staat zijn.” De geboren Moskoviet zei in het statement openlijk te hopen op de steun van de supporters, maar een deel van de fans van de zwartwitten zat niet op zijn komst te wachten. De ultra’s van fanclub WEST-F5 schreven op vKontakte, het Russische Facebook: “Beste directie van Torpedo, omdat jullie jezelf toestaan om naar ons huis te komen, naar onze familie, maar onze tradities en regels niet accepteren, dan behouden wij datzelfde recht! We zullen zien voor wie dit beter uitpakt.”
WEST-F5 doelde met ‘huis’ op het Eduard Streltsov Stadion, het onderkomen waar Torpedo na jarenlange absentie weer naar is teruggekeerd. De afgelopen jaren voetbalde de in de Stalinjaren opgerichte vereniging onder meer in het oude stadion van het failliete Saturn. WEST-F5 publiceerde later opnieuw een bericht op vKontakte: “Onze clubkleuren zijn zwart, maar in de ranken zijn we wit.” Onversneden racisme, zo werd er geoordeeld. Zo tweette voormalig doelman Ruslan Nigmatullin: “Torpedo, je bent de schande van het Russische voetbal!” Ook media als The Sun, Marca, Globo Esporte en BILD berichtten over het racisme onder de supporters van Torpedo.
Voorzitster Elena Elentseva zei in een reactie tegenover Championat dat ze bereid is om ‘naar de mening van alle fans’ te luisteren en eventuele problemen wil aanpakken ‘door middel van dialoog’: “Maar racisme is een negatief fenomeen dat niet mag bestaan. We willen dat graag benadrukken en zullen iedere vorm van intolerantie aanpakken.” Eigenaar Roman Avdeev voegde daaraan toe dat Botaka-Yoboma, die Congolese roots heeft maar dertig kilometer ten noordoosten van Moskou werd geboren in het stadje Poesjkino, voor de technische leiding van de club ‘aan alle criteria’ voldeed. En daarom werd hij vastgelegd.
“Botaka is geboren in de regio van Moskou en woont daar ook. Bovendien is hij bij ons opgeleid en werd hij in een seizoen zelfs uitgeroepen tot de beste verdediger van de competitie. Huidskleur is nooit een criterium voor ons geweest. We besteden daar geen aandacht aan en dat zullen we ook nooit doen”, aldus de baas van Torpedo. WEST-F5, dat overigens niet de officiele supportersvereniging van Torpedo is, reageerde op de ophef in de (inter)nationale media door te berichten dat de pers ‘een schandaal’ heeft willen creeren. Racisme was volgens de groep supporters nooit de reden van hun onvrede over de komst van Botaka.
“Wij hebben enkel onze mening uitgesproken over een speler die van de vijandelijke club Lokomotiv (Kazanka is een satellietclub van het grotere Lokomotiv Moskou, GF.) naar ons is overgestapt. Voor ons is dit gewoon een principekwestie.” WEST-F5 besloot het bericht met een spreuk van de oude Chinese wijsgeer Confucius: “Het is lastig zoeken naar een zwarte kat in een donkere kamer. Zeker als-ie er helemaal niet is!” De kern van de boodschap van WEST-F5 was dan ook helder: van racisme is nooit sprake geweest. Toch heeft Torpedo de schijn tegen. Niet alleen vanwege het inmiddels verwijderde citaat ‘onze clubkleuren zijn zwart, maar in de ranken zijn we wit’, maar ook omdat de aanhang een reputatie heeft.
Torpedo heeft de afgelopen jaren het stadion meermaals (deels) moeten sluiten en boetes moeten betalen vanwege racistische uitingen van supporters. Zo kregen Hulk en verdediger Christopher Samba oerwoudgeluiden naar hun hoofd geslingerd en werd Torpedo na een wedstrijd tegen Arsenal Tula bestraft omdat fans op spandoeken ‘nazistische symbolen’ hadden laten zien. De fans van Torpedo zijn ‘waarschijnlijk het meest agressief’ van heel Rusland, zo vertelde Aleksandr Tukmanov in april 2015. Diezelfde Tukmanov was sinds 2007 de voorzitter van Torpedo, maar werd in september vorig jaar afgezet om ruimte te maken voor Elentseva, die eerder de directrice van het Streltsov Stadion was.
Torpedo werd opgericht door de Likhachev-fabriek (ZiL), de oudste Russische fabrikant van vrachtwagens, bussen, militaire voertuigen en limousines. De club was met name in de zestiger jaren bijzonder succesvol met drie landstitels en zes bekers tot gevolg. In 1993 pakte Torpedo ook nog de beker van Rusland, maar na de eeuwwisseling ging het bergafwaarts. Torpedo degradeerde in 2006 voor het eerst uit het hoogste niveau en op een seizoen na, 2014/15, heeft men sindsdien altijd op het derde niveau gespeeld. In de toekomst moet Torpedo echter weer gaan wedijveren met de grotere clubs uit de hoofdstad, zoals Lokomotiv, Dynamo, Spartak en CSKA. Althans, die ambitie heeft Roman Avdeev.
Deze zakenman nam in september een belang van 75,51 procent in Torpedo en werd daarmee met zijn bedrijf Rossium grootaandeelhouder. “Het vervangen van de clubeigenaar stond al langere tijd op de planning, want ZiL is niet het krachtige bedrijf meer dat het decennia geleden was. Van ZiL is tegenwoordig weinig meer over en daardoor was het ook zo moeilijk om financiering te blijven vinden voor de club”, legde ex-preses Tukmanov in december uit. Een van de plannen van Avdeev is om het Eduard Streltsov Stadion op te knappen. Het onderkomen krijgt onder meer nieuwe kleedkamers en tribunes en tevens worden er nieuwe trainingsvelden aangelegd en komt er een multifunctionele sportschool. De capaciteit van het stadion wordt verhoogd van 13.000 naar 15.000 stoeltjes. Kosten: circa 108.000 euro.
In totaal zou het Rossium van Avdeev, een investeringsmaatschappij die onder meer grootaandeelhouder is van de Moskouse Kredietbank, van plan zijn om 735.000 euro te investeren in Torpedo. Dit alles moet ertoe leiden dat Torpedo voor het eerst sinds 2014/15 weer in de Premjer Liga gaat spelen, maar eerst moet de club van trainer Igor Kolyvanov de FNL zien te bereiken. Botaka-Yoboma had daar dit seizoen waarschijnlijk goed bij kunnen helpen, maar Torpedo Moskou maakte donderdag in een statement bekend dat men toch niet in zee zou gaan met de Congolese Rus. Was de directie gezwicht voor de druk van de supporters? Nee, legde het bestuur in een persverklaring uit.
Torpedo claimt dat men dinsdag een aangetekende brief heeft ontvangen van Kazanka, de vorige werkgever van Botaka-Yoboma. Deze club zou alsnog een transferbedrag eisen en de ‘policy’ van Torpedo houdt in dat men als clubje op het derde niveau geen afkoopsommen wil en kan betalen. “We benadrukken dat huidskleur nooit een criterium is geweest bij onze keuze voor spelers. Racisme heeft geen bestaansrecht. Wat betreft de mislukte transfer van Botaka betrof het probleem dus het betalen van een compensatie. Dat was doorslaggevend”, klonk het. Botaka, die al was gepresenteerd als aanwinst van Torpedo, heeft zelf nog niet op zijn vertrek gereageerd. Zaakwaarnemer Tengiz Putkaradze wel: “Er is geen sprake van racisme. Ik vraag jullie allemaal om deze verhalen niet te geloven.”
Tekst: Gijs Freriks. Wordt gepubliceerd met toestemming van de auteur en van Voetbalzone
Datum: 21 juli 2018
