Zangeres Veronika Bulycheva: “We zijn allemaal eenzaam”

Apr 30, 2018

Vandaag verschijnt “Of the Ural”, het vijfde soloalbum van Frans-Russische jazz- en volksmuzikante en zangeres Veronika Bulycheva. Met haar nieuw programma komt ze op 6 mei naar het Antwerpse Washboard Art & Jazz Café. Spasibo mocht een van haar vorige optredens in België bijwonen en verwacht dat het publiek opnieuw zal worden betoverd door haar stem en charme.

“Leven is muziek. Muziek is leven. En elk nummer maakt deel uit van mijn leven”: zo beschrijft Veronika haar nieuwe album. Eén van de nummers werd geschreven door een overleden buurman en oude familievriend uit haar geboortedorp Kigbajevo in Oedmoertië. Een ander is ontstaan uit een e-mail van een depressieve vriendin, die als proza begint maar een paar regels later vanzelf in rijm overgaat. Er is ook een nummer uit het poëziebundeltje dat werd geschreven door een dame die haar concert in Jekaterinenburg bezocht, maar vroeger moest vertrekken en daardoor het boekje achterliet. De samenwerkingen worden vaak gekenmerkt door het toeval. Zo bleek een gitarist, die ze uit verschillende kandidaten had gekozen, een verloren kennis uit Montmartre te zijn van 15 jaar geleden.

Het hele project verliep dramatisch, quasi letterlijk tussen dood en leven. Veronika’s werk aan het album werd onderbroken door de dood van haar moeder. Toen ze de opnames hervatte, stapte ook haar tienerdochter Mya de studio in: haar stem is te horen in het nummer Oetro maja ('Ochtend in mei' - 'Утро мая'). Misschien zoekt Veronika daarom steeds naar nieuwe vormen van expressie in haar werk: een nieuwe levensperiode vergt nieuwe klanken.

Waarom heb je nu voor elektronische muziek gekozen? Wat trekt je erin aan?
Digitaal geluid is onnatuurlijk, het fascineert. Je kunt er een magische sfeer mee creëren. Akoestische instrumenten zijn goed in hun “stilte” en kunnen niet veranderd worden. Ik heb al wat ervaring met elektronische muziek. Op mijn eerste album Lebjodoesjka ('Zwaantje' - 'Лебедушка', 1999) staan er drie nummers met elektronische bewerking. Toen was het heel hip om echte instrumenten met digitale te combineren. In die periode werkte ik samen met jazzpianist Martial Besombes, die me enorm veel over moderne muziek heeft bijgeleerd. Het is kennis die ik nog altijd gebruik.

Welke mogelijkheden zie je in de folklore?
Folklore staat gelijk aan eeuwige waarden. Zoals genen zijn ze sterk door hun authenticiteit. Russische liederen zitten al sinds mijn kindertijd in mij, met al hun melodie en harmonie. Zelfs de uitspraak van klinkers en medeklinkers is anders in vergelijking met academisch gezang, waar de stemkwaliteit primeert. Traditionele volksmuziek wordt gekenmerkt door openbaring en eenvoud, en dat is wat ik graag gebruik in mijn werk.

Welke andere experimenten heb je nog geprobeerd?
Sinds mijn twaalfde speel ik gitaar en begeleid ik mijn eigen zang. Technisch gezien is het een aparte manier van muzikale zelfexpressie. Soms hindert het mijn studiowerk, omdat de stem en de gitaar tijdens de opnames in elkaar opgaan. Daarom wou ik een van mijn albums, Ot vsego serdtsa ('Uit de grond van mijn hart' - 'От всего сердца') opnemen onder begeleiding van piano en cello, om te zien welk resultaat dat zou geven. Andere experimenten die ik heb gedaan zijn onder andere de opnames van vocale improvisaties voor filmsoundtracks (Louise - Take2), en mijn samenwerking met bassist Jannick Top – hij vroeg me om te zingen voor zijn soloalbum Infernal Machina.

IN RUSLAND WAS IK EEN 'DORPELING'. IN FRANKRIJK WORD IK BESCHOUWD ALS EEN VERTEGENWOORDIGER VAN DE GROTE CULTUUR.

Hoe diep is je verbondenheid met Rusland en de Oeral? Hoe onderhoud je die relatie vanuit Frankrijk?
Toen ik pas in Frankrijk aankwam, kreeg ik voortdurend de vraag te horen over mijn afkomst. En dat terwijl ik afkomstig ben uit Oedmoertië, wat eigenlijk niet tot de Oeral behoort, maar tot Prikamje of Vjatka. Natuurlijk kent niemand hier die nuances. Op die manier ben ik voor mijn Frans publiek een Oeralse vrouw geworden. Naar Rusland begon ik te reizen toen ik al tien jaar in Frankrijk woonde, na de geboorte van mijn dochter. Ik wilde dat ze ook verbondenheid met de cultuur van haar moeder zou opbouwen en dat ze weet wat het betekent om geboren te zijn in een klein Russisch dorp en waarom ik niet op andere Fransen lijk.

Je dochter heeft ook meegewerkt aan dit album. Is ze geïnteresseerd in de Russische cultuur?
Mijn dochter Mya is geboren in Frankrijk. Haar vader is ook muzikant, hij is bassist en drummer. Mya heeft dus haar passie voor muziek van ons geërfd. Als klein kind danste en zong ze vaak. Ze verbaasde me vooral met haar fenomenaal muzikaal geheugen: ze kon urenlang kijken naar Het Zwanenmeer van Tsjajkovski en later heel moeilijke thema's uit het ballet meezingen... Sinds haar geboorte gaan we elk jaar naar mijn geboortedorp Kigbajevo, maar aangezien ik niet moe te krijgen ben, heb ik daar het Frans-Russische muziekfestival ParIzjevsk georganiseerd. Sinds 2009 zijn er al vijf edities van het festival geweest. Het project werd door het publiek en de media positief onthaald, en daarnaast is het voor mijn dochter een oefenterrein geworden, want ze zong er voor het eerst voor het echte publiek. Na de dood van mijn moeder ben ik even gestopt met het festival. Nu ben ik met iets nieuws bezig: ik wil daar een huis voor kunstenaars openen.

Wat haal je uit je dubbelcultuur, je Russische wortels en je Frans artistiek pad?
Door mijn licht Aziatisch uiterlijk herkennen zelfs de mensen in Rusland me niet altijd als een Russische... Maar ik ben gewoon mezelf, ik maak geen onderscheid tussen mijn Franse en Russische elementen. De Russische cultuur werd me met de paplepel ingegeven en de Franse kwam er later gewoon bij. Ik spreek graag Frans, het is een heel zachte, lichte taal. Wat flirterig zelfs. De Russische taal daarentegen is mijn ziel, mijn waarheid.

Wat is het belangrijkste dat je uit je emigratie geleerd hebt?
Ik denk dat ik mezelf als muzikant gered heb door naar een ander land te verhuizen. In Frankrijk werd ik bevrijd. Het voelde alsof ik altijd een vis uit de zee geweest ben die maar in een klein riviertje rondzwom. Ik leek opnieuw te kunnen ademhalen. Ik voelde dat ik mezelf onmiddellijk en onvoorwaardelijk aanvaardde als mens toen ik de allereerste dag in Frankrijk aangesproken werd als Madame, met respect en een glimlach. In Rusland was ik een 'dorpeling', een 'boerin'. In Frankrijk word ik beschouwd als een vertegenwoordiger van de grote cultuur van Poesjkin en Dostojevski.

Wat wil je delen met je publiek? Welke gevoelens, gedachten of kennis?
We zijn allemaal eenzaam. Hoe verder je van je geboorteplaats woont, hoe beter je dat beseft. Ik wil me verheugen en huilen tegelijk, op volle toeren, maar niet alleen: samen met andere, minstens zo eenzame mensen als ik, en dat gevoel uit ik in mijn muziek.

Wat ga je doen wanneer het album uitkomt?
Ik heb al genoeg materiaal voor nog twee albums die nog moeten worden opgenomen. Ik wil ook video's maken, want we leven in tijden van video-informatie, wat enorme creatieve mogelijkheden biedt. Bovendien wil ik verschillende kunstvormen samenbrengen in mijn projecten en nieuwe creatieve mensen leren kennen om mee samen te kunnen werken.

Interview: Ekaterina Verhees

Veronika Bulycheva - Of the Ural. Sketis Music, 2018Album:
Of the Ural - Sketis Music, 2018

Zang, gitaar - Veronika Bulycheva; zang 'Oetro maja' - Mya BLT; backing vocal - Natalia Ermilova; balalaika - Philippe Baudez; studio - Maxime Delpierre 

Presentatie:
6 mei, 17:00

Washboard Art & Jazz Café
Brusselstraat 5, 2018 Antwerpen
Toegang gratis

www.veronikabulycheva.com

Lees ook: Vesna warmt Brussel op

Vorig artikel Russische romance - Julietta Kocharova, Artur Burmistrov
Volgend artikel Oost-Europa in Gent: de verhalen achter de feiten