"Totaal dictee is een belonende ervaring"

Apr 8, 2019
Daria Tikhonova, organisator van het Totaal dictee in België
Daria Tikhonova, organisator van het Totaal dictee in België

Op 13 april heeft de vierde Belgische editie van het Totaal dictee plaats in het Russisch Cultureel en Wetenschappelijk Centrum in Brussel. In Rusland bestaat deze nationale spellingwedstrijd al 15 jaar. Vergelijkbaar met het Groot Dictee der Nederlandse Taal heeft het zijn eigen succesformule ontwikkeld. 

Elk jaar wordt een van de bekendste hedendaagse Russische auteurs uitgenodigd om de tekst van het dictee te schrijven. Zo blijft de lat van de schrijftaal hoog liggen, en krijgt het dictee dankzij de aanwezigheid van de schrijvers steeds meer publiek. Onder andere Boris Stroegatski, Dmitri Bykov, Zakhar Prilepin, Dina Roebina, Aleksej Ivanov, Leonid Joezefovitsj, Andrej Oesatsjov, Jevgeni Vodolazkin en Guzel Jachina waren al te gast. Dit jaar zullen de deelnemers zich door de metaforen en bijzinnen van schrijver en literair criticus Pavel Basinskij moeten wringen, die bekend staat voor zijn onderzoek naar het werk van Lev Tolstoj.

Het evenement is de laatste jaren massaal gegroeid - van 150 deelnemers in 2004 tot 100.000 deelnemers in 76 verschillende landen in 2018. Het succes is ook te danken aan het concept: in principe kan iedereen organisator worden van het dictee in zijn of haar eigen stad. In België hebben we de Antwerpse Daria Tikhonova te danken voor haar inspanningen.

Organisatorisch werk betekent dat je uit je comfortzone moet stappen

Daria organiseert het Totaal dictee al sinds 2016. Toen ze het eerst te horen kreeg over het dictee, was ze meteen enthousiast en besloot ze de organisatie voor haar rekening te nemen: "Op dat moment was er in België nog niemand die zoiets organiseerde. Ik besloot dus om alles zelf op poten te zetten”.

Wat moet iemand die het zelf wil organiseren precies doen? 
De organisatie van het dictee komt neer op drie taken. Eerst moet je een geschikte locatie vinden met een projector of een groot scherm, voldoende zitplaatsen en goede audio-installaties. Het eerste dictee hebben we in de Russische orthodoxe kerk in Antwerpen georganiseerd. In België bestaat ook de mogelijkheid om voor niet-commerciële evenementen een locatie van de stad te huren voor slechts 1 euro.

Daarnaast heb je een taalkundige nodig die de tekst kan voorlezen en de dictees van de deelnemers wil verbeteren. In een klein dorpje kan je zoiets gerust zelf doen. Maar ik zou dat persoonlijk niet durven. En ten slotte moet je het evenement een beetje promoten op sociale media. Elke keer ben ik bang dat niemand komt opdagen, maar toch zitten we elk jaar met een volle zaal. 

In 2018 schreef Guzel Jachina de tekst van het Totaal dictee
In 2018 schreef Guzel Jachina de tekst van het Totaal dictee

Wat was het moeilijkst toen u de eerste editie organiseerde?
In het algemeen betekent organisatorisch werk dat je uit je comfortzone moet stappen: je moet veel contacten leggen, veel verschillende mensen opbellen en hen vragen om je (gratis) te helpen. Vele mensen bellen je terug met vragen die in 99% van de gevallen al vermeld staan op de website van het dictee.

Gelukkig krijg je alle nodige hulp en begeleiding van het hoofdkwartier in Novosibirsk. Ze geven heel duidelijke instructies en reageren snel op je berichten.

Ik kreeg ook veel steun van het Russische Culturele en Wetenschappelijke Centrum in Brussel, waar het dictee nu zal plaatsvinden, en van de directeur Aleksandr Valerianovitsj Razoemov. Mijn vriendinnen-filologen Elena Solonina en Anna Ivanova hebben me ook al elk jaar geholpen met het voorlezen van de tekst en met het verbeterwerk.

Deelnemers beschouwen het testen van hun taalkennis nog steeds als de grootste motivatie

Wat motiveert u om het al voor het vierde jaar op rij te organiseren? Uiteindelijk blijft het een gratis evenement en verdient u er niks mee.
Dit is mijn eerste vrijwilligerswerk ooit en ik vind het echt een belonende ervaring. Kennissen en totaal onbekende mensen komen mij bedanken voor mijn werk en inzet, en dat maakt het enorm zinvol. Bovendien vind ik het tof dat het een niet-commerciële en niet-politieke actie is. 

En wat trekt de deelnemers aan? Wat als ze niet slagen voor de test?
We zijn niet meer op school, hoor! Hoeveel je scoort op grammatica speelt geen rol meer, maar het is een leuke uitdaging om te testen hoe goed (of slecht - ik haal zelf elk jaar maar 3 punten op 5) je je eigen taal spreekt. Voor emigranten is het vaak nog actueler, want hun moedertaal wordt steeds meer met hun tweede taal vermengd... 

En geslaagd of niet, in ieder geval krijg je een prijs voor je deelname: een of meerdere e-boeken, afhankelijk van je resultaat. Prijzen worden sinds 2017 uitgereikt door LitRes, een online bibliotheek, boekhandel en partner van het Totaal dictee. Maar deelnemers beschouwen het testen van hun taalkennis nog steeds als de grootste motivatie. Dat zorgt voor een heel aangename sfeer: vrolijk, oprecht, gedreven, intellectueel.

© Leonid Sokolnikov
© Leonid Sokolnikov, Russisch Cultureel en Wetenschappelijk Centrum

Hoe kan men zich voorbereiden?
Er is een rubriek "Voorbereiding voor het dictee" op de website, waar je nuttig materiaal vindt. Boeken lezen helpt ook altijd. Je kan bijvoorbeeld de taal en stijl van Basinskij raadplegen op Zjoernalnij zal.

Het Totaal dictee: weetjes

  • In 2018 namen er 27.000 mensen deel in het buitenland – dat waren er 10.000 meer dan in 2017.
  • Het dictee werd georganiseerd in 301 steden, waaronder voor het eerst in Costa Rica, Panama, Syrië, Hongarije en Qatar. De kampioen in 2018 was de Estse hoofdstad Tallinn met meer dan 2500 deelnemers.
  • Het Totaal dictee is een jaarlijks educatief evenement. Het doel is om te tonen dat het belangrijk is om een taal zo goed mogelijk te beheersen, om mensen ervan te overtuigen dat Russisch een moeilijke maar leuke en nuttige bezigheid is, en om alle geïnteresseerden samen te brengen, ongeacht of ze de taal al dan niet goed kennen of beter willen leren.
  • Het is een sociaal project dat door vrijwilligers wordt gerealiseerd. De oprichter is het fonds ‘Totaal dictee’ in Novosibirsk.
  • "Juist schrijven is hip!" ("Писать грамотно - модно!") is het motto van het dictee.

Russisch Cultureel en Wetenschappelijk Centrum
Het Totaal dictee in het Russisch Cultureel en Wetenschappelijk Centrum, Brussel

Wanneer: 13 april, 13:00 - 15:00
Waar: Russisch Cultureel en Wetenschappelijk Centrum
Rue du Méridien, 21, 1210 Brussel
Deelname is gratis
Verplichte registratie: https://totaldict.ru/brussel/?city=23124#/stages

Volg het Totaal dictee in Brussel op Facebook

Het dictee online schrijven: https://totaldict.ru/online/

Tekst: Ekaterina Verhees

Vorig artikel ‘Ik geloof niet dat Russische literatuur dood is’
Volgend artikel Langs Siberische rivieren in SNT Brugge

Juli 2021

Ons steunen

Deel je Trakteer ons op een 
Spasibo bestaat zonder geld, maar niet zonder inspanning. Vind je een artikel leuk? Doneer voor een vrijwilligersvergoeding van je favoriete auteur. Elke cent telt!