Naar Antipajoeta: eerste treinreis

Nov 8, 2019
Welkom in Antipajoeta
Welkom in Antipajoeta

We vertrekken opnieuw op reis! Deze keer wordt het geen roadtrip en ook geen treinreis. Ik schreef vroeger al over “busboten”. Op de rivier Jenisej in de stad Jenisejsk zag ik er voor het eerst zo een. Hij vaart over een langer traject van dorp of stad tot stad of dorp. Je vindt hem in noordelijker Rusland, daar waar er maar weinig spoor- en wegverbindingen zijn. Enkel in de zomermaanden is hij actief. Nogal wiedes, de rest van het jaar zijn de rivieren dichtgevroren. Voor alle duidelijkheid die rest van het jaar is de regel, de zomer de uitzondering.
Toen ik hem de eerste keer zag, wist ik “ooit wil ik me zo verplaatsen”. Nu, twee jaar later, is het zo ver. De bootverbinding op de Irtysj tussen Omsk en Chanty-Mansiejsk heeft meer het karakter van een cruise dan van een busboot: weinig haltes (enkel in Tobolsk), weinig afvaarten (een achttal over een periode van vier maanden), snellere alternatieven (spoor- en wegverbindingen) beschikbaar. Bijgevolg kiezen wij ervoor ons door de Ob te laten meevoeren vanaf de stad Chanty-Mansiejsk, administratief centrum van de gelijknamige autonome regio. Richting startpunt gaat het met de trein en de bus. Niet de goedkoopste manier – ook in Rusland blijkt het vliegtuig dikwijls goedkoper dan de trein – wel de boeiendste.

De combinatie van de zomervakantie en een treinreis die gedeeltelijk over de transsib loopt, staat garant voor een ontmoeting met andere buitenlandse toeristen. Nog op het perron in Novosibirsk hoor ik een wagonverantwoordelijke in gebrekkig Engels verwijzen naar een wagon wat verderop. Mijn wagon net in, neemt een Rus in zijn beste Engels hartelijk afscheid van een jong koppeltje. Mijn zitplaats schuin rechts van dit koppeltje. Binnen luister- en, in het slechtste geval, gespreksafstand. Verdorie, ze spreken ook onderling Engels. Zo luid, dat ik gedoemd zal zijn hun gesprek te volgen zonder dit te willen, zonder te luisteren zelfs. Wat een verschil met het Russisch. Daar moet ik zelfs luisteren om te horen. Hoeveel Russen heb ik al genegeerd omdat ik niet besefte dat ze zich tot mij richtten? Daar is weten dat ik het ben die aangesproken wordt, nodig om te horen, laat staan te verstaan.

De trein vertrekt. Onze wagonverantwoordelijke spreekt bij het verdelen van het beddengoed iedereen persoonlijk aan. Hij is een echte grapjas die bij eenieder een glimlach ontlokt. Bij het overhandigen van mijn lakens, kussensloop en handdoekje richt hij zich eventjes tot mij. Pas nadat mijn overbuurvrouw me erop wijst dat hij aan het grappen is, begrijp ik zijn woorden. “Of ik schrik heb mijn schoenen te zullen verliezen?” Het duurt nog een paar minuten voor ik zijn grap begrijp. Het is gebruikelijk op een lange treinreis je schoenen om te wisselen voor slippers. Hoewel ik deze gewoonte heb overgenomen, zit ik nog geschoeid en dit na al een kwartier op weg te zijn!

Onze wagonverantwoordelijke is aanbeland bij de nieuwe overburen van het Engels sprekende koppeltje. Hij is zijn rug nog niet gedraaid wanneer zij – er van uitgaande dat hier toch niemand haar Engels begrijpt (?) – luidop opmerkt dat hij stinkt als de dood. Het is laat op de avond van een snikhete dag. Een grimas op het gelaat van haar overbuurman toont dat ook hij haar opmerking heeft gehoord en begrepen. Toch probeert hij een gesprek aan te knopen. Het koppeltje vertelt graag over zichzelf. Zij is een Canadese, hij een Zwitser. Ze zijn samen op weg van Irkoetsk naar Moskou, een treinreis van 5 dagen. Zij houdt van skiën, hij van snowboarden. Ze sommen een heel lijstje van landen op waar ze zijn geweest...

Zijn kleren deden het vermoeden al rijzen. Wanneer hij een zoveelste keer passeert om heet water te tanken, versperren mijn benen het gangpad. Ik trek ze in. Hij bedankt met “Thank you”. Nog een buitenlander. Of herkent hij een buitenlander in mij?

Tekst en foto's: Lieven Vandenhole

Lees het Dagboek uit Rusland

Vorig artikel Сохраним исторический центр столицы русской авиации
Volgend artikel Oorlogsvrouwen