Fotoboek Udachny / Lucky: gelukkige ontmoetingen in Russisch mijnstadje

Jan 1, 2022
Udachny / Lucky © Hanne Van Assche
Udachny / Lucky © Hanne Van Assche

In 2019 bezocht fotografe Hanne Van Assche het kleine Russische mijnstadje Udachny van waaruit diamanten worden geëxporteerd naar Antwerpen. Zijn naam “oedatsjny” betekent “succesvol, gelukkig, fortuinlijk” in het Russisch en klopt volledig ook als een titel van een nieuw fotoboek van Hanne. Ze vertelde aan Spasibo hoe deze reeks sprookjesachtige portretten en landschappen is ontstaan: “Ik wilde de mensen achter de diamant tonen”.

Udachny
“Ik was al langer geïnteresseerd in dorpen die een atypische vorm hebben en dit in combinatie met mijn interesse naar de diamantsector bracht me bij Udachny, een monotown die volledig rond de diamantmijn draait. Het Russische bedrijf dat deze diamantmijn runt exporteert deze diamanten namelijk ook naar Antwerpen. Ik was vooral geïnteresseerd in hoe het eraan toegaat in zo'n diamantstad en wie daar woont.”

Reis
“In april 2019 reisde ik voor de eerste keer naar Udachny, in totaal verbleef ik er toen een kleine twee maanden. Daarna ben ik in oktober 2019 voor een tweede maal naar Udachny getrokken. De reis op zich was heel spannend, zeker de eerste keer in april. Ik was hiervoor nog nooit in Rusland geweest en om in midden april in een sneeuwlandschap van meer dan één meter te staan was op z'n minst gezegd speciaal. De jetlag hakte er eerst hard in, maar na een een tweetal dagen was ik klaar om Udachny te ontdekken.”

© Hanne Van Assche
Hanne Van Assche

Ervaring
“Het moeilijkste tijdens de reis was volgens mij helemaal in het begin om contacten te leggen. Ik had op voorhand wel via de app VK een contactpersoon gezocht en gevonden, wat me wel goed op weg heeft geholpen. Ik herinner me ook wel een klein paniek moment in Moskou-Domodedovo, wat een minder internationale luchthaven is, toen alles enkel in het Russisch stond. Ik bedacht wat doe ik hier in godsnaam, helemaal alleen naar een klein mijnstadje in het verre oosten van Rusland reizen, is dat wel slim? Ga ik daar wel kunnen fotograferen? Maar ik schudde de gedachte van me af en daar ben ik enorm blij voor want achteraf gezien is het een van de mooiste ervaringen geweest. De warme mensen die ik heb leren kennen en met wie ik nu nog contact heb. Geïsoleerd van de rest van Rusland voelt Udachny echt aan als een wereld op zich, op een bepaald moment bevond ik me in de taiga en zag ik in de verte het kleurrijke dorp. Die immense stilte om me heen, ongelofelijke ervaring!”

Ter plaatse
“Het fotograferen ter plaatse liep niet meteen van een leien dakje, maar naarmate ik meer mensen leerde kennen verliep dat makkelijker. Ik heb weinig fotoshoots echt georganiseerd, het zijn eigenlijk allemaal ontmoetingen met verschillende inwoners van Udachny. Als ik op straat liep of ik was in de school en kwam een interessant persoon tegen vroeg ik hen of ik ze kon portretteren. Heel vaak kreeg ik een 'ja', wat me enorm blij maakte. Vooral binnen was het vaak improviseren qua licht, ik gebruik hoofdzakelijk daglicht of het aanwezige licht dus hier en daar was het soms zoeken.”

Taal
“Ik heb een halfjaar Russisch gestudeerd vooraleer ik naar Udachny vertrok, omdat ik toch de basis onder de knie wou hebben. Dit uit respect ook voor de cultuur en inwoners. Het moeilijkste was dat de inwoners dan dachten dat ik de taal goed onder de knie had en meteen hun verhaal in het Russisch vertelden. Ik heb via de scholen veel jongeren leren kennen die hun Engels wat wilden opfrissen vooraleer ze naar de universiteit in grote steden als Moskou of Sint-Petersburg vertrokken. Dus soms vertaalden zij bepaalde dingen voor me wat in sommige situaties heel handig was. Voor het fotograferen heb ik geleerd dat je elkaar niet altijd volledig hoeft te verstaan. Het is geweldig wanneer iemand die je net ontmoet gaat akkoord gaat dat je een portret van hen maakt en je hun kostbare tijd krijgt om hen waardig te portretteren. Dan ontstaat er een soort connectie, die ik eigenlijk niet kan uitleggen. Het is die connectie en het vertrouwen van de geportretteerde die bijdraagt tot een goed portret.” 

Lena © Hanne Van Assche
© Hanne Van Assche

Gastvrijheid
“Ik heb tijdens mijn verblijf in Udachny enorm vrije en gastvrije mensen leren kennen. Het optimisme en de gastvrijheid van de inwoners verzachten het extreme klimaat, want temperaturen tot -40 zijn er geen uitzondering. Ik ben enorm blij dat ik deze mensen en hun stad heb leren kennen!”

Portretten
“De portretten fascineren me het meest, bijvoorbeeld Lena, de schaatsster is het blauw pakje of Lisa en Bazjena, de borstvoedende vrouw. Ik wilde de mensen achter de diamant tonen, heel vaak zien we het eindproduct dat in zo'n diamantstad ontgonnen wordt. Zelden zien we wie daar woont en hoe zo'n stad/gemeenschap eruit ziet. Daarom wil ik vooral de inwoners in de verf zetten, de trotse burgers van Udachny”.

Passie
“Ik fotografeer vanaf mijn zestiende ongeveer, het is begonnen als een hobby. Naarmate de tijd kreeg ik meer interesse in mijn camera dan de reguliere lessen op de middelbare school. Op mijn 18de wilde ik dan ook heel graag fotografie studeren en ben enorm dankbaar dat mijn ouders hiervoor open stonden, want dit is uiteraard geen evidente keuze. Of toen toch niet, ik herinner me veel oud-leerkrachten die het afraadden. Achteraf gezien ben ik heel blij met de keuze, dit is echt mijn passie. Na een professionele bachelor aan Narafi in Brussel heb ik vorig jaar mijn master in beeldende kunsten behaald aan het KASK te Gent. Fotografie is voor mij speciaal omdat het een manier is om diverse mensen te leren kennen. Ik hou specifiek van documentaire omdat je zo kan binnen treden in ongekende werelden en deze kan vastleggen.”

© Hanne Van Assche
© Hanne Van Assche

Nieuw project
“Het volgende project is in de maak, in samenwerking met schrijver Fred Libert werk ik aan een documentaire over de wijk Moretusburg. Deze ligt vlak naast het recyclagebedrijf Umicore en er is al lang een milieuproblematiek in de wijk die zich uit in te hoge loodwaarden in het bloed van de omwonende kinderen. Hierdoor is er beslist om een groene bufferzone te creëren en koopt het bedrijf een groot deel van de huizen in de wijk op. Fred en ik bundelen de verhalen van bewoners en ex-bewoners, want de wijk zal een transitie doormaken.”

Droom
“Mijn droom is om mijn werk te kunnen exposeren in eigen land en liefst over heel de wereld! Daarnaast eigenlijk blijven fotograferen en verhalen documenteren, daar word ik gelukkigst van!”

Bestel het boek hier:  https://www.kisskissbankbank.com/en/projects/lucky
www.hannevanassche.com
@hanne.vanassche

© Hanne Van Assche
© Hanne Van Assche

Фотоальбом "Удачный / Lucky": удачные встречи на российской шахте

В 2019 году фотограф Ханне Ван Ассхе побывала в шахтерском городке Удачный в Якутии, откуда алмазы экспортируют в Антверпен. Название города полностью подходит и к новому фотоальбому Ханне. Она рассказала Spasibo, как возникла эта серия сказочных портретов и пейзажей: "Я хотела показать людей, которые стоят за добычей алмазов".

Удачный
"Я уже давно интересовалась деревнями, которые имеют нетипичную форму, что вместе с моим интересом к алмазной индустрии и привело меня в Удачный, город, где все завязано на добычу алмазов. Российская фирма, управляющая местной шахтой, экспортирует алмазы в Антверпен. Мне хотелось узнать, как выглядит жизнь в таком городе, кто там живет."

Поездка
"В апреле 2019 года я впервые приехала в Удачный и провела там около двух месяцев. В октябре того же года я приехала снова. Поездка была захватывающая, особенно в первый раз. До этого я еще никогда не бывала в России, и оказаться вдруг в апреле посреди снежных сугробов в метр толщиной было, мягко говоря, непривычно. Смена часовых поясов, конечно, далась нелегко, но через пару дней я уже была готова к знакомству с Удачным."

© Hanne Van Assche
© Hanne Van Assche

Опыт
"Труднее всего в самом начале было наладить контакт с людьми. Конечно, я заранее познакомилась через приложение соцсети VK с одним из жителей города, и это мне очень облегчило поездку. Но помню также и момент легкой паники в "Домодедово", московском международном аэропорту "похуже", где все было написано только по-русски. Я подумала: "Что я тут вообще делаю, совершенно одна по пути в малюсенький шахтерский городок где-то на дальнем востоке России, в своем ли я уме? Смогу ли я там вообще фотографировать?" Но я отмахнулась тогда от тревожных мыслей, чему я сейчас очень рада. Теперь я могу оглянуться и сказать, что это было одно из самых прекрасных путешествий в моей жизни. Там я встретила замечательных добрых людей, с которыми я до сих пор поддерживаю связь. Кроме того, изолированный от остальной страны, Удачный воспринимается как особый отдельный мир. В какой-то момент я оказалась посреди тайги, а вдалеке виднелась разноцветная деревня. И глубокая тишина вокруг — это что-то невероятное!"

Съемки
"Снимать на местности получилось не сразу. Но чем больше я знакомилась с разными людьми, тем легче давалась съемка. По сути я очень мало что организовала сама, почти все снимки — случайные встречи с жителями Удачного. Если я шла, например, по улице или заходила в школу и видела интересного человека, я подходила и спрашивала, можно ли мне его сфотографировать. И очень часто мне отвечали "да", чему я ужасно радовалась. В помещении, конечно, приходилось часто импровизировать со светом, так как я использую в основном дневной свет или тот, что есть."

Язык
"Перед поездкой я полгода учила русский язык, чтобы знать хотя бы основы. В том числе из уважения к культуре и местным жителям. Но главная трудность заключалась в том, что люди тут же решали, что я и впрямь знаю русский и говорили со мной так, как будто я все понимаю. Но через школы я познакомилась с подростками, которые хотели попрактиковаться в английском перед тем, как они поедут поступать в университет в больших городах вроде Москвы и Санкт-Петербурга. Они мне иногда помогали с переводом, что в некоторых ситуациях очень выручало. Но для фотосъемки, как я уже усвоила, не всегда требуется друг друга дословно понимать. Это такой восторг, когда кто-то разрешает тебе сделать его портрет и уделяет тебе ради этого свое ценное время. Тогда возникает особая связь, которую трудно описать словами. Но именно благодаря этой связи и взаимному доверию во время съемки и получается по-настоящему хороший портрет".

© Hanne Van Assche
© Hanne Van Assche

Гостеприимство
"Я встретила невероятно радушных людей в Удачном. Их оптимизм и гостеприимство смягчают суровый климат — температуры до минус 40 тут не редкость. Я ужасно рада, что мне довелось познакомиться с такими людьми и их городом!"

Портреты
"Портреты мне нравится снимать больше всего. Например, Лена, фигуристка в синем, или Лиза и Бажена, женщина, кормящая грудью. Мне хотелось показать людей, которые стоят за добычей алмазов. Мы часто видим конечный промышленный результат деятельности таких городов, но не знаем, кто там живет и как. Именно поэтому мне очень хотелось в красках показать именно горожан, гордых обитателей Удачного".

Призвание
"Я занимаюсь фотографией где-то с 16 лет, сначала просто увлеклась. Но постепенно фотоаппарат стал меня интересовать больше, чем школа. К 18 годам я уже точно знала, что хочу дальше учиться на фотографа. Я неимоверно благодарна родителям, что они серьезно отнеслись к моему выбору, хотя это было совсем неочевидно. Тогда по крайней мере. Я помню, как меня отговаривали многие учителя. Но сейчас я так счастлива, что удалось пойти учиться именно на фотографа: теперь я уже точно знаю, что это мое призвание. Я получила диплом бакалавра в Narafi в Брюсселе, а в прошлом году — диплом мастера изобразительных искусств в KASK в Генте. Фотография для меня важна в первую очередь как способ встретить разных людей. Больше всего меня привлекает документальная съемка: она приводит в незнакомые миры и позволяет их запечатлеть."

© Hanne Van Assche
© Hanne Van Assche

Новый проект
"Следующий проект уже в работе, мне помогает писатель Фред Либерт. Мы делаем документальную съемку об антверпенском районе Моретусбург (Moretusburg). Он находится рядом с мусороперерабатывающим предприятием Umicore, и там уже давно проблемы с экологией: у здешних детей, например, анализы показывают слишком высокое содержание свинца в крови. Поэтому там решили создать зеленую буферную зону, и предприятие скупает большую часть домов в квартале. Фред и я собираем личные истории тех, кто там живет или уже оттуда съехал, так как район вступает в непростой переходный период".

Мечта
"Мечтаю о выставках в своей стране, а еще лучше — во все мире! А главное просто продолжать и дальше фотографировать, документировать истории людей — вот мое счастье!"

Заказать книгу можно здесь: https://www.kisskissbankbank.com/en/projects/lucky
www.hannevanassche.com
@hanne.vanassche

Vorig artikel “Dinosaurussen zijn een verhaal over hoe fragiele zangvogels zijn verschenen”

Juli 2022

Ons steunen

Deel je Trakteer ons op een 
Spasibo bestaat zonder geld, maar niet zonder inspanning. Vind je een artikel leuk? Doneer voor een vrijwilligersvergoeding van je favoriete auteur. Elke cent telt!