“Dinosaurussen zijn een verhaal over hoe fragiele zangvogels zijn verschenen”

Jan 15, 2021
Pavel Suslov. De explosies van de herfst, reeks 33 vierkante meter, olie op canvas / "Взрывы осени", серия "33 квадратных метра", холст, масло, 2019
Pavel Suslov. De explosies van de herfst, reeks 33 vierkante meter, olie op canvas / "Взрывы осени", серия "33 квадратных метра", холст, масло, 2019

Kunstenaar Pavel Suslov uit Zjoekovski, een klein stadje naast Moskou waarvan ook onze redacteur afkomstig is, verovert de zwaartekracht met het bouwen, beschilderen en bewonen van figuurcanvashuizen gemaakt van zijn schilderijen. Hij reist door de tijd naar het mesozoïcum en stopt heel Europa in zijn appartement van 33 vierkante meter. In zijn werken transformeert hij de ruimte en de tijd tot een heel persoonlijk emotioneel landschap, waardoor het meer herkenbaar wordt voor zijn toeschouwers. In het gesprek met de kunstenaar nodigt Spasibo haar lezers uit om eens stil te staan bij een vraag die belangrijk is voor vele reizigers en mensen met een migratieachtergrond: welk verband is er tussen een persoon en de omgeving die zijn of haar roeping voedt?

Zie verder voor de originele Russischtalige versie van het interview. / См.ниже после текста на нидерландском оригинальную версию интервью на русском языке.

Sommige van je werken hebben technische en analytische aspecten. Ze vergen ingenieursoplossingen. Je moet eraan knutselen om ze op te lossen. Maar hoe noodzakelijk is het commentaar "wat bedoelde de kunstenaar" met betrekking tot het eindresultaat?
Ik doe mijn best om simpele dingen te maken die op het eerste zicht niet om commentaar vragen. Ze zijn bedoeld om van te genieten. Maar er bestaat ook een diepere betekenis die belangrijk is voor mij, en die ik graag uitleg aan geïnteresseerden. Bovendien, als het over het project bomjdom gaat (figuurcanvashuizen van eigen ontwerp — red.), zit ik bijna altijd op de bouwplaats te schilderen in de open lucht. De aspecten die je in je vraag benoemt zijn belangrijk in mijn werk, omdat ik ze gebruik voor mijn eigen plezier. Ik hoop dat dit plezier wordt gecommuniceerd aan de toeschouwers. Van de andere kant is de kunst gezichtloos. Als er principiële kwesties op een tegenstrijdige manier opgevat kunnen worden, is een commentaar nodig.

Pavel SuslovOver de schilder / О художнике
Pavel Suslov is geboren in 1984 en werkt in de stad Zjoekovski (oblast Moskou). In de zomer schildert hij meestal in de open lucht. In de winter studeert hij, schildert hij verschillende reeksen, schetst, maakt tekenfilms, werkt zijn reisschetsen af of tekent dinosaurussen. / Павел Суслов родился в 1984 году, живет и работает в г. Жуковский, Московская область. Летом как правило занимается пленэрной живописью. Зимой учится, пишет тематические серии картин, эскизы для мультфильмов, доделывает наброски из путешествий и рисует динозавров.
 
Opleiding / Образование 
2020: De school van de Hedendaagse Kunst (MMOMA), Vrije workshops / Школа современного искусства "Свободные мастерские" при ММОМА, курс новейшего искусства 
2014: Het Gerasimov Instituut voor Cinematografie (VGIK), specialisatie Regisseur animatiefilms. / Всероссийский государственный институт кинематографии им. С.А.Герасимова (ВГИК), художественный факультет, специальность — режиссер анимационных фильмов
2006: Het Moskouse Instituut voor Elektronica en Wiskunde in de naam van A.N. Tikhonov (MIEM), specialisatie Film- en tv-ontwerp (niet afgemaakt). / Московский институт электроники и математики им.А.Н.Тихонова (МИЭМ), факультет дизайна, специальность дизайн кино и ТВ (не окончено)
2004: Lyceum voor animatie nr. 333, beroepsopleiding Kunstenaar en animatiefilm. / Профессиональный лицей анимационной кинематографии №333, профессия художника-аниматора
 
Onderscheidingen / Награды 
2013 Diploma voor het beste project, wedstrijd Het installatiespark, installatie De crash van een ruimteschip, bomjdom nr.9 / Диплом за лучший проект в конкурсе "Парк инсталляций", инсталляция "Падение космического корабля", bomjdom nr.9
2006 3de plaats in de graffitiwedstrijd van de Financiële universiteit onder de Regering van de Russische Federatie. / Третье место в конкурсе граффити Финансового университета при Правительстве Российской Федерации
 
Verenigingen / Творческие объединения
2011 Lid geworden van de lokale afdeling van de Bond van Kunstenaars van Rusland in de stad Kolomna, oblast Moskou / Вступил в Коломенское отделение Союза художников России

Alfabestaan
Pavel Suslov. Letter "Ф", reeks Alfabestaan / Буква "Ф", серия "Алфабыт", 2014

Wat bedoel je onder de "gezichtsloze kunst"?
De kunst op zich is noch goed noch kwaad en heeft geen morele component in tegenstelling tot de mens zelf. Als auteur vind ik de christelijke waarden interessant, maar wanneer ik deze in mijn schilderijen gebruik, ben ik niet zeker of de boodschap wel duidelijk is.

Hoe komt de relatie met de toeschouwer tot stand? Je nodigt hen soms uit om vanuit het perspectief van "medeschilder" mee te doen aan een schilderij. Welk soort interactie en reactie zoek je?
Toeschouwers geven de aangename mogelijkheid om even afstand te nemen van het werk. Ik leer altijd iets nieuws dankzij hen. Bovendien zijn toeschouwers soms grote kunstenaars en geven ze me nieuwe ideeën. Door hen uit te nodigen om samen te schilderen, ontdek ik een andere kijk op de wereld en andere manieren van tekenen. Men kan hiermee spelen, improviseren. Bovendien hoef je niet onmiddellijk te reageren zoals in de muziek, bijvoorbeeld om een ontsnapte noot in te vullen. Uiteindelijk verschijnt er een ander schilderij, afwijkend van wat ik sowieso had kunnen maken. De toeschouwers amuseren zich, en leren zo misschien ook iets bij.

Is je neiging tot ingenieurskunde een gevolg van je leven in de naoekograd ("наука", naoeka — wetenschap, "град", "город", grad, gorod — stad; een stad waar wetenschappelijke bedrijven de economische hoofdrol spelen, in Zjoekovski is het de lucht- en ruimtevaart – red.), een invloed van de tijdsgeest, een behoefte om je werkpalet uit te breiden? Of is het soms iets anders? 
Ik vond het gewoon leuk om gedurende twee maanden in de bergen te schilderen en te wonen in een tent. Ik had het idee om grote canvassen aan elkaar vast te maken en zo tegelijkertijd te wonen en te werken. Toen ik mijn eerste bomjdom ging maken, wist ik zelfs niet hoe ik hem vast moest zetten. De schrijnwerkers bij wie ik spanramen bestelde, hebben me een ophangband aangeraden. Echt geïnteresseerd in ingenieurskunde werd ik pas toen mijn twaalfde canvashuis instortte – het was te groot. Maar tijdens de bouw ging ik in gesprek met een man die me vertelde hoe ik een kubus kon maken van bouwhout en hielp me daarbij. De kubus werd drie bij drie meter groot, en werd bij elkaar gehouden door diagonale balken. Daar zette ik al mijn canvassen op. Ik zag nieuwe mogelijkheden en leerde meer bouwtechnieken van vrienden. Zo leerde ik bijvoorbeeld van een man die voor zijn werk boomhuizen maakt, hoe ik dergelijke constructies zelf kan maken. Zo groeide het project als een sneeuwbal. Misschien zal iemand zeggen dat ik zelf niks heb bedacht, maar het samenvoegen van verschillende ideeën is ook onderdeel van de kunst. 

Pavel Suslov, Stegosaurus
Pavel Suslov. Bomjdom Stegosaurus, 2017

Welk verband bestaat er volgens jou tussen de mens en zijn omgeving en de omgeving waar we opgroeien? Wat maakt het werken op onbekende locaties belangrijk voor jou?
Op de plaats waar je het meeste tijd doorbrengt, kun je fijner schilderen. Je bent er vertrouwd. En als je iets kan vertellen met woorden, kan je het zeker met verven. Ik denk dat de perceptie van een kunstenaar rechtstreeks verbonden is met hoe hij zijn gevoelens mededeelt in een landschap. De mate van gevoel — van sensatie, is ook belangrijk. Na elke reis zie ik mijn stad met nieuwe ogen en hou ik nog meer van haar. Op reis kom je mensen tegen die anders leven en denken. Zelfs in Podmoskovje ("под", pod - onder, "Московье", Moskovje — afgeleid van Moskva, Moskou; oblast Moskou in spreektaal — red.) kun je terechtkomen in een ander land met andere regels. Dit voorkomt dat je vast komt te zitten in een bepaalde succesvolle vondst die iedereen leuk vindt en waarvan je het risico loopt dat je deze de rest van je leven blijft herhalen. Zo vind ik je vragen interessant en ik doe mijn best om ze niet te beantwoorden met clichés. Op reis is het ook zo, je ziet onmiddellijk waar je vals begint te spelen en jezelf begint te herhalen. 

Hoe zit het met wederzijds begrip ten aanzien van andere kunstenaars? Heb je een gevoel van herkenning of authenticiteit wanneer je de werken van anderen ziet?
Ik zou niet willen spreken over authenticiteit. Ik zou ook niet kunnen zeggen wat andere kunstenaars over het onderwerp denken. Als twee volledig verschillende werken dezelfde vorm hebben, dan is het de bedoeling om aandacht te trekken naar de vorm. De toeschouwer moet dan zelf zoeken naar het evenwicht tussen de verschillende betekenissen. Iedereen maakt deze cocktail elke keer weer opnieuw. Zo blazen we de kunst leven in.

Welk idee staat achter je nieuwe reeks over Zjoekovski?
Er zijn twaalf werken over kerken in de stad. Alle doeken zijn een meter bij een meter groot. Dit is een rijm op twaalf werken die ik twaalf jaar geleden over Zjoekovski schilderde. Deze waren van hetzelfde formaat. Door een vergelijking tussen deze werken te maken, merk ik de manier waarop ik in de de afgelopen twaalf jaar ben veranderd beter op. Doordat de werken hetzelfde formaat hebben, lijken de verschillende manieren van naar het leven te kijken, te verbinden. Hierdoor lukt het om de tegenovergestelde hoeken van mijn psyche vanbuiten te zien. Vooraf is er geen idee, dit ontstaat geleidelijk met de reeks. Voorlopig is mijn brandstof het uiterlijk: de kerken verschillen enorm van elkaar, en ik kan ze schilderen op verschillende momenten en bij verschillende gelegenheden. Vandaag heb ik bijvoorbeeld een kerk geschilderd die gewijd is aan de Opdracht van de Heilige Maagd Maria in de tempel. Vandaag wordt dit feest ook gevierd (4 december — red.). Ik was net op het terrein aangekomen wanneer me een wankelende man met een bont en blauw gezicht benaderde. Hij rook naar alcohol en vroeg me of ik hem kon helpen om een kaarsje te branden. En zo begeleidde ik hem voor de eerste keer naar en in de kerk. Ik ben dol op dit soort parallelen. 

Pavel Suslov, Corporation Holy Motors
Pavel Suslov. Holy Motors Coroporation, olie op canvas / "Корпорация "Святые моторы", холст, масло, 2019

Ideeën formuleer ik al wanneer de reeks klaar is voor de tentoonstelling. Voor mij is het werkproces vergelijkbaar met hoe wetenschappers botten van dinosaurussen ontbloten met borsteltjes. Ze sturen de botten op naar een museum, conserveren en onderzoeken ze, maken een 3D-model, doen tomografisch onderzoek, enzovoorts. Hoe meer tijd er voorbijgaat, hoe meer instrumenten erbij komen. Zo dringt de onbekende wereld uiteindelijk ook door. 

Je werkt vaak met reeksen. Waarom? 
In elk schilderij zit de tijd ‘voor’ en de tijd ‘na’. Ik zie dit en de toeschouwer moet het ook kunnen zien. De reeksen helpen daarbij. Twee beelden die naast elkaar zijn gezet vormen het derde beeld in ons hoofd. Bij elke persoon is het een ander beeld. Het verschil met cinematografie is dat de toeschouwer ook een regisseur is. Hij draait zijn eigen ‘film’.

Op De explosies van de herfst staat het Atomium! Ben je al eens naar België geweest?
Ik ben één nacht in Brussel geweest. Dit was in 2016. Ik ging toen zowel in de nacht als in de ochtend in het centrum wandelen. Ik heb het Atomium toen gezien en ik heb er enkele schetsen van gemaakt. Dit was tijdens de laatste dagen van onze reis met vrienden in Europa, onze route van de winkel "Oceaan" (een winkel en een gelijknamige bushalte in Zjoekovski — red.) naar de echte oceaan en terug naar "Oceaan". De vermoeidheid en de overvloed aan visuele indrukken lieten zich al voelen. We stopten meestal in de hoofdsteden. Ik maakte dan vlug wat schetsen en werkte ze gedurende de daaropvolgende drie jaar thuis af. Van de meest geslaagde composities heb ik schilderijen gemaakt. Tot nu toe vind ik in die schetsen interessante ideeën. De reeks kreeg de titel 33 vierkante meter, naar de oppervlakte van mijn appartement dat toen uitgroeide tot de grootte van Europa.

Pavel Suslov
Pavel Suslov. De stoel op een berg, installatiedetail bomjdom nr.2, olie op canvas / "Стул на горе", деталь инсталляции bomjdom nr. 2, холст, масло, 2012

Hopelijk kom je Brugge ook bezoeken. Vorig jaar is hier hetzelfde idee als op je schilderij De stoel op een berg (2012) waarheid geworden. Er staan nu ook overal groene stoelen in de stadsparken. Heb je zelf ook al leuke toevalsmomenten meegemaakt in je werk? En waar zijn trouwens die stoel en die berg van je schilderij?
Ja hoor, bijvoorbeeld met de bomjdom Stegosaurus heb ik zo’n toeval gehad. Als we hem losmaken van zijn staart en stekels op zijn rug, zou hij enorm lijken op de polygonale ijsberen die hetzelfde jaar overal in Moskou werden geïnstalleerd. Al mijn bergen, stegosaurussen en stoelen bevinden zich in mijn studiootje. Elk jaar worden het er meer. Vroeger zocht ik nog naar een atelier, maar nu zie ik dat het zelfs mogelijk is om in een kamer, als alles goed geplaatst is, rustig aan het werk te gaan en gezellig te wonen. De nodige ruimte voor mijn werk vind ik in de buitenlucht: voor mij is het noodzakelijk elk jaar naar een nieuwe locatie te gaan en een nieuw bomjdom te maken met een nieuwe vorm en het te beschilderen met landschappen.

Als je aan dinosaurussen denkt, wat betekenen ze dan voor jou? Het uitsterven, of het opstapelen van de geschiedenis en de bewaring?
Eerder de geschiedenis van de adaptatie. Dit is een verhaal dat vertelt dat materiële grootheid geen garantie is voor succes. Het is een verhaal over hoe fragiele zangvogels zijn verschenen.

Waar is de analyse behulpzaam voor een kunstenaar en waar niet? Wat is de afstand tussen het ontleden en de creatieve bouw van de synthese? Hoe kun je deze afstand overbruggen?
De analyse is het karkas, het vastmaken van zwevende beelden in een geheel, het skelet voor bewegende spieren van de artistieke gestes. Voor mij is de kunst zo vrij als in een droom, ik zie geen afstand tussen de analyse en de kunst. Ze vullen elkaar aan als in een symbiose.

Pavel Suslov, portret
Pavel Suslov. Portret van Boris Mikhajlovitsj Nemenskij, reeks Tree parts, olie op canvas / Портрет Бориса Михайловича Неменского, серия Tree parts, холст, масло, 2017

Wat denk je, tovert de kunstenaar zijn werk volledig uit zijn hoofd, of deelt hij eerder mede wat hij ziet — zoals bij een antenne? Wat en onder welke omstandigheden zou je zeker gaan schetsen?
Hier telt niet alleen wat je ziet, maar ook hoe je het koppelt aan je herinneringen. Hoe je het koppelt aan woorden van iemand anders of associaties met bepaalde gebeurtenissen, een metafoor, een herinnering aan een interessante film, toneel, een tentoonstelling, etc. Voor mij kruisen hier altijd meerdere wegen. Hoe meer, hoe leuker. De toeschouwer zal het waarschijnlijk niet merken en dat is eigenlijk ook niet nodig, maar het heeft wel invloed op de kwaliteit van de schilderkunst. Dat kan beschreven worden als verschillende taalsystemen waarmee de wereld me aanspreekt. Ik kies of ik een bepaalde letter zal gebruiken in mijn verzameling. Het noteren van het geziene is uiteindelijk de scheppingsdaad.

In de reeks Alfabestaan heb je inderdaad letters en schrijftekens verstopt in elk schilderij. Wat bevalt je bij het "lezen van tekens"? 
Vooral de zinvolheid van de wereld. Het is niet zo dat ik naar een bepaalde boodschap zoek. Ik vind het leuk wanneer de strenge wereld van logica ruimte maakt voor een mirakel. De tekens kunnen ook soms interessant zijn om even bij stil te staan bij je huidige levenssituatie.

Hoe productief is de huidige periode voor jou? Welke crisis stimuleert de creativiteit en welke paralyseert?
Door de crisissen werk ik systematischer, maar tentoonstellingen vinden momenteel nauwelijks plaats — tenzij ik het bomjdom ook als een expo tel. Elke crisis paralyseert. Een kunstenaar kan daarover gewoon een werk maken, maar uiteindelijk verlies je daardoor ook veel meer energie en kracht. 


Pavel Suslov, Alexandra Pavlova. Project De laatste dag van het Mesozoïcum / Проект "Последний день мезозойской эры", 2014 

Welke taak kan de kunst volgens jou hebben?
Een voorzichtige zoektocht naar de nieuwe ontwikkelingsroutes van de mensheid, de evaluatie van onze bereidheid om deze routes te kunnen volgen en de subtiele strijd tegen wat ons schade kan toebrengen. Maar misschien heb ik het mis en het gaat het alleen over mezelf, hier en nu.

Interview: Ekaterina Verhees
Eindredactie: Claire van Proemeren
Illustraties: privéarchief Pavel Suslov

 

"Динозавры — это история про то, как появились хрупкие певчие птицы"


Pavel Suslov. Bomjdom Pleinairplane, 2019

Художник Павел Суслов из подмосковного города Жуковский, откуда родом и наш редактор, преодолевает гравитацию, возводя, расписывая и обживая фигурные дома из своих холстов, и наведывается по вдохновению в мезозойскую эру. А на 33 жилых квадратных метрах своей квартиры он приютил — в картинах — всю Европу. Пространство и время родного города тоже трансформируются в его работах — в глубоко личный эмоциональный пейзаж, который при этом и для зрителя тоже становится роднее. В беседе с художником "Спасибо" приглашает своих читателей задуматься над важным и для многих из нас, как для людей, возможно, уже не раз сменивших страну проживания, вопросом: как связаны человек и питающая его призвание среда?

Некоторые ваши работы включают в себя технические и аналитические аспекты, кое-что требует инженерных решений, надо что-то мастерить. Насколько при этом нуждается само произведение в комментарии "что хотел сказать автор"?
Я стараюсь делать простые вещи, на первый взгляд не требующие комментариев, вы просто можете подойти и наслаждаться живописью. Но есть для меня важная смысловая глубина, которой я поделюсь с интересующимися. Тем более, если брать "бомждом" (авторский проект, фигурные дома - инсталляции из холстов — ред.), то я практически всегда в нём или рядом с ним во время пленэра. Все перечисленное в вашем вопросе инженерное я использую больше в свое удовольствие, но надеюсь, что оно передаётся и зрителю. Другое дело, что искусство безлико, и если там затронуты какие-то важные вопросы, которые можно понять совершенно противоположными способами, комментарий обязателен.
* А для итоговой выставки "Свободных мастерских" (ММОМА), где я в прошлом году учился, выбрали тему "Человек общающийся", и я сначала предложил несколько объектов, которые ассоциировались бы с портретом художника, и самого себя в качестве смотрителя музея, в зале со своими объектами. Как раз с похожим вопросом: что важнее, работы художника или он сам, какое общение зрителю интереснее? А ближе к делу решил, что меня одного достаточно будет, и подал резюме устраиваться на работу, как раз они смотрителя искали. Но меня к сожалению не взяли. А с кураторами тогда не удалось пообщаться по электронной почте. (* Дополнено 01.02.2021 — ред.) 

Что вы имеете в виду, когда говорите, что искусство безлико?
Что искусство не доброе и не злое и не имеет моральной составляющей, присущей человеку. Мне как автору интересны христианские ценности, но закладывая их в свои картины, я не уверен, что кто-то их не прочтёт с обратным посылом. 

Bomjdom
Bomjdom. Installaties, olie op canvas, spanramen, bouwhout. Een tijdelijk, seizoensgebonden 3D-ontwerp van schildersdoeken en bouwhout, bewoond en beschilderd in de open lucht door de auteur. (De benaming "bomjdom" betekent "een huis van een dakloze" en verwijst naar "bomj", "бомж", een officiële afkorting voor het woonstatuut "zonder bepaalde woonplaats", "без определенного места жительства" — red.) / Инсталляции, холст, масло, подрамники, доски. Временные трехмерные сооружения из холстов, в которых автор живет и работает на пленэре во время постройки. 

Как строятся у вас отношения со зрителем? Вы привлекаете зрителей иногда и в соавторы, к какому взаимодействию, отклику вы стремитесь?
Зрители — приятная возможность отвлечься от работы, благодаря им узнаёшь много нового. К тому же они бывают большими художниками и часто дарят новые идеи. А приглашая их к совместному написанию холста, я получаю возможность узнать о другом видении мира и о разных навыках рисования. На этом можно играть, импровизировать, тем более не нужно, как в музыке, моментально реагировать, чтобы дополнить ноту, улетевшую из мелодии. В итоге получается чуть другая картина, отличная от того, что я могу сделать и так. Зрителя же она может чему-то научить или хотя бы просто приятно развлечет.

"Инженерная жилка" — отпечаток жизни в наукограде, дань времени, естественная потребность в расширении и развитии творческого инструментария или что-то ещё?
Мне просто понравилось два месяца в горах писать картины и жить в палатке, и я подумал, что смогу взять большие холсты, скрепить их и так же жить. Когда шёл собирать первый "бомждом", я даже не знал, чем его скреплять. Мне посоветовали перфоленту столяры, у которых я делал подрамники. И заинтересовался я инженерией только, когда у меня двенадцатый дом из холстов рухнул: он был слишком большой. Но во время строительства я разговорился с человеком на пляже, который объяснил как — и помог — сделать куб из бруса три на три метра с диагоналями, чтобы не развалился, и на него я уже одел холсты. Я увидел новые возможности, узнал у друзей новые способы строительства. Например, как строить дом на дереве мне рассказал человек, который профессионально занимается подобными сооружениями. Вот так весь проект растет, как снежный ком. Может, кто-то скажет, что это и не я всё придумал, но объединение мыслей — тоже искусство.

Pavel Suslov, G, Alfabestaan
Pavel Suslov. Letter "Г", reeks "Alfabestaan" / Буква "Г", серия "Алфабыт", 2014

Как вам кажется, в какой взаимосвязи находится человек и его окружение, в том числе та местность, где он рос? Чем для вас бывают важны и нужны работы в других, непривычных местах?
Место, в котором провёл больше времени, можно тоньше изобразить, ты с ним ближе знаком. И раз можешь на словах что-то рассказать, то в красках тем более. Я думаю, восприятие художника напрямую связано с тем, как он передаёт эмоции в пейзаже, но важна и свежесть ощущений. После каждого путешествия я по-новому смотрю на свой город и всё больше его люблю. В путешествиях встречаются люди, которые совсем по-другому думают и живут, и даже в Подмосковье можно оказаться в другой стране с другими правилами. Важно не застрять на придуманной фишке, которая всем нравится, и не повторять её неосознанно всю оставшуюся жизнь. Вот у вас интересные вопросы, и я пытаюсь не отвечать заготовленными ответами и штампами. Так же и в путешествии сразу понимаешь, где начинаешь халтурить и повторяться.

А как насчет подобного взаимопонимания с другими художниками? Есть ли у вас опыт узнавания, ощущения подлинности в работах других авторов?
Я не берусь говорить о подлинности и не смогу сказать, что думают по этому поводу другие художники. Мне кажется, если две вещи совершенно о разном, но их объединяет форма, то это для того, чтобы мы обратили внимание на форму, а противоположные смыслы попытались уравновесить у себя в голове, ведь каждый человек по-новому смешивает своим пониманием смысловой коктейль и тем оживляет искусство.

Какая идея в новой серии работ о Жуковском?
Это двенадцать работ с храмами города, все картины размером метр на метр. Это рифма к серии из двенадцати работ, которые я делал двенадцать лет назад, тоже о Жуковском и того же формата. В сравнении я лучше прослеживаю изменения, произошедшие со мной за это время, и связав через формат очень разные взгляды на жизнь, удается увидеть противоположные углы психики извне. Идеи пока нет, она формируется вместе с серией. Пока основным топливом для работы служит то, что храмы очень разные внешне, их можно также написать в разных условиях, во время разных событий. Например, сегодня я ходил писать храм, названный в честь Введения во храм Пресвятой Богородицы, и сегодня (4 декабря — ред.) как раз этот праздник. И только я вхожу на территорию, ко мне подходит шатаясь человек с разбитым лицом и запахом перегара и просит помочь ему поставить свечку. И вот я его ввожу в первый раз в храм... Я обожаю такие параллели. 
Вместе с  работой над серией, картина проясняется, и ближе к выставке уже можно будет говорить об идеях. Для меня это откапывание щёточками костей динозавра, его отправление в музей, консервация, изучение, 3D-моделирование походки, томография, и чем дальше, тем больше инструментов, и неизвестный мир наконец проявляется.

Pavel Suslov
Pavel Suslov, Zwembad van astronomen, olie op canvas / "Бассейн астрономов", холст, масло, 2018

Вы работаете часто сериями. Почему?
В каждой картине есть время "до" и время "после". Я это вижу, и зритель должен увидеть, серией картин можно показать это время. Две картины, сложенные вместе, рождают третью в голове у зрителя, и у каждого зрителя она своя. Отличается от кино тем, что зритель здесь тоже режиссёр, и у него в голове свой фильм. 

"Взрывы осени" — это же Атомиум в Брюсселе? Вы были в Бельгии? Расскажите!
В Брюсселе я был проездом всего одну ночь в 2016 году. Гулял в историческом центре ночью и утром, посмотрел Атомиум, сделал несколько зарисовок. Это были последние дни путешествия с друзьями по Европе по маршруту магазин "Океан" (магазин и одноименная автобусная остановка в Жуковском — ред.)  — океан — магазин "Океан", поэтому усталость и визуальное пресыщение давали о себе знать. Останавливались в основном в столицах. Я делал быстрые зарисовки и доделывал их в течение последующих трёх лет уже дома, по понравившимся композициям писал картины. До сих пор нахожу в этих набросках свежие ходы. Серию назвал "33 квадратных метра", по количеству жилых метров моей квартиры, которые развернулись до размеров Европы. 

Pavel Suslov, Ingang nieuwe wereld
Pavel Suslov. De ingang van de nieuwe wereld, reeks 33 vierkante meter, schetsboek, gemengde techniek / "Вход в новый мир", серия "33 квадратных метра", скетчбук, смешанная техника, 2006/2018

Надеюсь, вы побываете как-нибудь и в Брюгге. Тут в прошлом году "сбылась" ваша картина 2012 года "Стул на горе": по городским паркам расставили похожие зеленые стулья в качестве передвижных скамеек. А вам самому случалось уже сталкиваться еще с какими-то занятными совпадениями в работе? И, кстати, где находится ваш зеленый стул, на какой горе?
Ну вот, например, "бомждом"-стегозавр. Если отделить от него хвост и шипы, он был бы очень похож на полигональных белых медведей, которые в тот год стояли по всей Москве. Все мои горы, стегозавры и стулья находятся у меня дома и с каждым годом их всё больше. Раньше я пытался найти мастерскую, а теперь понимаю, что и в однокомнатной квартире, если грамотно всё расставить и работать неспеша, можно делать невероятные вещи, и при этом будет уютно и соседи не будут ругаться. И обязательно надо каждый год выезжать в новое место и делать "бомждом" новой формы и расписывать его пейзажами.

Динозавры —это история как вымирание или история как наслоение и накопление?
Это скорее история приспособления несмотря ни на что. Это история, что обилие материи -  не залог успеха, это история про то, как появились хрупкие певчие птицы.

В чем аналитика помощник, а в чем противник художнику? Какова дистанция между анализом как разложением на составные части и творческой "сборкой"-синтезом и как она преодолевается?
Аналитика — это каркас, скрепление плавающих образов в единое целое, скелет для утверждения двигающихся мышц художественных жестов. Для меня искусство — это свобода сна, дистанции между аналитикой и творчеством нет, они дополняют друг друга, в моем случае между ними скорее симбиоз.

Pavel Suslov, Krasnoe
Pavel Suslov. De hoeveelheid van het rood, project Steden, olie op canvas / "Количество красного", проект "Города", холст, масло, 2017

Как вам кажется, художник сам "порождает" произведения или передает увиденное, как антенна? Что вас обязательно заставит взяться за набросок?
Здесь не просто увиденное играет роль, оно ещё и связано с какими-то воспоминаниями: это может быть чья-то реплика или ассоциации с происходящем вокруг, метафора, напоминание об интересном фильме, спектакле, выставке... Для меня это пересечение нескольких дорог, и чем больше дорог, тем интереснее. Зритель может и не увидит всего этого, да это и не надо, но это всё влияет на качество живописи. Это можно описать как обращение ко мне мира через разные языковые системы, а я выбираю, нужна мне та или иная буква в моей коллекции. В фиксации увиденного и заключается акт творения.

В серии "Алфабыт" у вас действительно запрятаны на каждой картине буквы. Чем вас привлекает "чтение знаков"?
Мне вдохновляет осмысленность мира, а не поиск сообщений. Но я радуюсь, когда строгий логический мир даёт возможность проявиться чуду. Сами знаки тоже бывают важны, главное понимать их актуальность. 

Насколько продуктивно для вас нынешнее время? Какой кризис побуждает к творчеству, а какой его парализует?
Из-за кризисов я стал работать систематичнее, но выставки почти прекратились, если не считать сами "бомждома" выставками. Любой кризис парализует, просто художник создаёт произведение об этом, однако в итоге на работу он тратит намного больше сил, чем обычно.



Какая, по-вашему, у искусства может быть задача?
Аккуратное нащупывание новых путей развития человечества, понимание готовности к ним и тонкая борьба с тем, что может навредить. Хотя, может, мне так только кажется, и речь только о моей жизни в предстоящий день.

Интервью: Екатерина Верхейс
Иллюстрации: Павел Суслов, личный архив

Tentoonstellingen / Выставки

Selectie solo tentoonstellingen / Избранные персональные выставки
2016 – Het formele formaat, De centrale expohal, Kolomna, Rusland / "Формальный формат", Центральный выставочный зал, Коломна, Россия
2014 – Reeks Alfabestaan (verwezenlijkt met De beurs van de Gouverneur van oblast Moskou voor uitstekende cultuurmedewerkers en jonge talentvolle auteurs van de oblast Moskou), galerie "Pjatyj Dom", Zjoekovski, Rusland / серия "Альфабыт" (реализовано на стипендию губернатора Московской области выдающимся деятелям культуры и молодым талантливым авторам Московской области), галерея "Пятый дом", Жуковский, Россия 

2014 - Het koffermuseum van Tulse Luper, De laatste dag van het Mesozoïcum, nederzetting Kratovo, Rusland / "Чемодан-музей Тульса Люпера", "Последний день Мезозойской эры", пос. Кратово, Россия
2013 – Reeks Aan de horizon, theater Strela en  Art-Buffet van het Cultuurpaleis, Zjoekovski, Rusland / Серия "На линии горизонте", театр "Стрела" и "Арт-Буфет", Дворец культуры, Жуковский, Россия
2011 - Bomjdom  nr.1, strand Inzhir, vlakbij Balaklava, Oekraïne / Bomjdom  nr.1 пляж Инжир, недалеко от Балаклавы, Украина

Pavel Suslov, Coelho
Pavel Suslov. Ik heb nooit opgelet, een reeks schetsen voor een animatiefilm gebaseerd op de roman De alchemist van Paulo Coelho, papier, gemengde techniek / "Я никогда не замечал", наброски для идеи мультфильма по мотивам романа Пауло Коэльо "Алхимик", бумага, смешанная техника, 2020

Selectie collectieve tentoonstellingen / Избранные коллективные выставки
2020 — Moeras, Hoe oud is een steen? Tentoonstelling van Vrije workshops, vlakbij Istra, Rusland / Болото, "Сколько лет камню?". Выставка "Свободных мастерских", недалеко от Истры, Россия
2020 — De draad, tentoonstelling van studenten van Vrije workshops, expositielaboratorium Za_shkoloy, Moskou, Rusland / "Нить", выставка студентов "Свободных мастерских", экспозиционная лаборатория Za_shkoloy, Москва, Россия 
2017 — Art-oogst, Centrale wetenschappelijke bibliotheek in de naam van N.I. Zheleznov, Moskou, Rusland / "Арт-урожай", Центральная научная библиотека имени Н.И. Железнова, Москва, Россия
2016 — Festival Archstoyanie, land-art park Nikola-Lenivets, dorp Nikola-Lenivets, oblast Kaloega / Фестиваль "Архстояние", арт-парк "Никола-Ленивец", д.Никола-Ленивец, Калужская область.
2014 — Eindtentoonstelling van het schilderen in de open lucht (en plein air), het Kunstenhuis Castello di Boca, Stoliv, Montenegro / Итоговая выставка пленэра, Дом творчества Castello di Boca, Столив, Черногория
2014 — Artmossfera, biënnale van street art, design center Artplay, Moscow, Russia. / "Артмоссфера", биеннале уличного искусства, центр дизайна Artplay, Москва, Россия
2014 — Superheld van het street-universum, Staatsgalerie aan de Solyanka, Moskou, Rusland / "Супергерой стрит-вселенной", Государственная галерея на Солянке, Москва, Россия

Tulse Luper Koffermuseum
Het koffermuseum van Tulse Luper / "Чемодан-музей Тульса Люпера"

Contacten / Контакты

  • www.patreon.com/bomjdom
  • De werken van Pavel zijn te koop, 3600 roebel, zie de catalogus / Каталог работ Павла, которые можно приобрести, 3600 руб.
  • Volg het nieuws over Pavels tentoonstellingen en werken op zijn Instagram-pagina / Информацию о выставках и новых работах можно найти на странице Павла в Instagram Bomjdom

 

Vorig artikel ‘Vandaag zou Zosjtsjenko stand-upcomedy schrijven over mondkapjes’
Volgend artikel Fotoboek Udachny / Lucky: gelukkige ontmoetingen in Russisch mijnstadje

Oktober 2021

Ons steunen

Deel je Trakteer ons op een 
Spasibo bestaat zonder geld, maar niet zonder inspanning. Vind je een artikel leuk? Doneer voor een vrijwilligersvergoeding van je favoriete auteur. Elke cent telt!